Balkanblogs

Waarde lezers,
De schaarse regelmatige bezoekers van dit weblog zullen hebben gemerkt dat ik de laatste maanden weinig heb gepost. (Wie denkt: "He, dit heb ik al eerder gelezen!" heeft gelijk. Scroll door naar het tweede plaatje voor nieuws.) Opvallend genoeg blijft het aantal bezoekers constant. Dat wil zeggen: een handjevol per dag. Enerzijds is het verheugend om te merken dat sommige berichten nog gelezen worden, anderzijds is het teleurstellend dat het nauwelijks uitmaakt of ik veel of weinig schrijf.
Daarom heb ik besloten de Engelstalige markt aan te boren, wat nog niet zo eenvoudig is. De concurrentie is moordend.
Niet dus. Blogs met nieuws over nieuwe veerdiensten, de zoveelste overwinning van de Kroatische gastronomie, de fantastische wijnen die hier gemaakt worden maar om onverklaarbare redenen buiten Kroatië volslagen onbekend zijn, zulke weblogs zijn er genoeg. Daar hoor je mij dus niet over.
Op Croatian Crescent probeer ik van tijd tot tijd goed en slecht nieuws uit Kroatië te brengen. Ik vraag begrip voor mijn onvolmaakte Engels. Ik behoor niet tot de categorie mensen die denken dat ze in Engels toch net iets puntiger en geestiger formuleren dan in het Nederlands, integendeel. Het is een noodgreep (bij wijze van spreken dan), meer niet.
Servië kan vanuit Nederland op meer belangstelling rekenen. Dat bleek onder meer uit het inmiddels ter ziele gegane Bureau Belgrado. Al geruime tijd (en zeer getrouw, gemiddeld anderhalf bericht per dag) schrijft correspondent David Jan Godfroid verrassende stukjes over Servië en, als daar reden toe is, over zijn buurlanden.
Voor die grotere belangstelling kan ik wel een paar redenen bedenken. (1) Het wagenpark is veel gevarieerder. (2) Kroatië heeft geen Kosovo. Dat is niet trouwens niet helemaal waar... (3) De Servische politiek is interessanter, om eens een eufemisme te gebruiken. (4) Belgrado is de grote broer onder de Balkansteden. (5) Zo kan ik nog wel even doorgaan.
Maar misschien zijn ze gewoon vaardiger met de pen. Hoe dan ook - samo uživajte, zoals aan deze en gene zijde van de Donau wordt gezegd.

Balkan in Beeld verder als Croatian Crescent

Waarde lezers,
De schaarse regelmatige bezoekers van dit weblog zullen hebben gemerkt dat ik de laatste maanden weinig heb gepost. Opvallend genoeg blijft het aantal bezoekers constant. Dat wil zeggen: een handjevol per dag. Enerzijds is het verheugend om te merken dat sommige berichten nog gelezen worden, anderzijds is het teleurstellend dat het nauwelijks uitmaakt of ik veel of weinig schrijf.
Daarom heb ik besloten de Engelstalige markt aan te boren, wat nog niet zo eenvoudig is. De concurrentie is moordend.
Niet dus. Blogs met nieuws over nieuwe veerdiensten, de zoveelste overwinning van de Kroatische gastronomie, de fantastische wijnen die hier gemaakt worden maar om onverklaarbare redenen buiten Kroatië volslagen onbekend zijn, zulke weblogs zijn er genoeg. Daar hoor je mij dus niet over.
Op Croatian Crescent probeer ik van tijd tot tijd goed en slecht nieuws uit Kroatië te brengen. Ik vraag begrip voor mijn onvolmaakte Engels. Ik behoor niet tot de categorie mensen die meent dat ze het in Engels toch net iets puntiger en geestiger formuleren dan in het Nederlands, integendeel. Het is een noodgreep (bij wijze van spreken dan), meer niet.

Yugo, or you don't go

De single "The day that never comes" van Metallica staat in Kroatië hoog in de hitlijst. In de bijhorende videoclip is, vooral in de laatste drie minuten, een opvallende rol weggelegd voor een auto die steeds verder uit het straatbeeld verdwijnt: de Yugo.
Het is bepaald niet de eerste keer dat de Yugo zijn opwachting maakt in films. Bijna altijd laat de auto iemand in de steek en dat is in Metallica's clip niet anders. Misschien is dat nieuws nog niet doorgedrongen tot landen als Congo en Algerije, want volgens de directeur van Zastava (waar Yugo onderdeel van is) zijn die landen geïnteresseerd in de Zastava-technologie. Wie weet... Servië zelf gelooft er in elk geval niet meer in, want na 55 jaar en ruim vier miljoen auto's zijn de fabrieken in Kragujevac verkocht aan Fiat.

Homo's op tv? Liever niet!

Dezer dagen wordt in Zagreb de Gay Pride gehouden, een gebeurtenis die garant staat voor een hoop gedoe in de Kroatische machomaatschappij. "Jesus loves me" is een van de slogans die Kroatische homo's dit jaar met zich meedragen, maar ik betwijfel of de Kroatische katholieke kerk het daarmee eens is. De invloed van de kerk rijkt hier ver, en bisschoppen bemoeien voortdurend met van alles en nog wat. Te weinig baby's, te toegeeflijk jegens Serviërs, zangeres Severina die een fout shirtje draagt - er komt geen einde aan.
Ook van de media hoeven we weinig steun voor homo's te verwachten. De programmaraad van de HRT - de staatstelevisie - heeft besloten dit onschuldige spotje niet uit te zenden. Leden van de raad vonden het spotje "te radicaal" en sommigen vonden zelfs dat "minderheden vaak een grens overgaan en de meerderheid terroriseren". De minderheden kunnen de borst natmaken.

Autovrij

Zagrepčani klagen steen en been over het gebrek aan parkeerplaatsen in de hoofdstad. Onterecht, volgens mij. Vergeleken met andere Europese hoofdsteden is het vinden van een parkeerplaats in Zagreb een eitje. De ochtendspits hier zou voor veel Nederlanders ook een verademing zijn.
In de Bovenstad mag van mij het parkeren helemaal verboden worden. Toeristen worden er vaak van hun sokken gereden en, zeg nou zelf, al dat blik in die oude straatjes is geen gezicht.

I love Zagreb

De hele Zagrebse Bovenstad wordt verlicht door het sfeervolle type lantaarn zoals op de foto. Vandaag ontdekte ik bij toeval dat dit soort buitenlamp ook in Nederland te krijgen is, en wel onder de naam "model Zagreb".
Zagreb was, zo lees je hier vaak, de eerste Europese stad met elektrische straatverlichting. Helaas gunt Wikipedia die eer aan Timişoara in Roemenië.

Maarschalk Poetin

Toen Kroatië onafhankelijk werd, was het snel gedaan met socialistische straatnamen. Het Plein van maarschalk Tito bestaat nog, en ergens in een buitenwijk kun je wonen aan de Arbeidersstraat, maar dat is het dan wel. Kroatische communisten die op enig moment uit de gratie raakten bij Tito hebben na de onafhankelijkheid wel een straat gekregen, zoals Andrija Hebrang. Hebrang was een vooraanstaand partizanenleider, maar hij zou na de oorlog te nauwe banden hebben onderhouden met het Kremlin. Dat was na de breuk tussen Stalin en Tito in 1948 natuurlijk ongewenst. Exit Hebrang. Zijn zoon, ook Andrija geheten, is trouwens tweemaal minster van Volksgezondheid geweest en is op dit moment leider van Sanaders HDZ-partij in het Kroatische parlement.
In Servië is het Kremlin na zestig jaar weer helemaal terug. Vladimir Poetin is al ereburger in Sombor, Vrbas, Loznica, Raska en Apatin. Novi Sad, Kikinda en Nis zullen hem naar verwachting ook uitroepen tot ereburger. In Banja Luka, hoofdstad van de Republika Sprska in Bosnië, zag ik oudjes rondlopen met portretten van Poetin. Hoe groot de liefde tussen de Slavische broeders is weten we zondag aanstaande, wanneer er in Servië presidentsverkiezingen worden gehouden. Tomislav Nikolic, leider van de Servische Radicale Partij en verklaard russofiel, is een van de grote kanshebbers.

Kylie in Karlovac

Grote artiesten slaan Zagreb vaak over tijdens Europese tournees. Soms gaan ze wel naar buurlanden, zoals afgelopen zomer de Rolling Stones naar Servië (Belgrado) en Montenegro (Budva), en dat geeft hier scheve gezichten. Ook Paris Hilton liet deze week weten het zonnige Kroatische eiland Hvar te laten schieten ten gunste van Belgrado. De rapper 50 Cent trap pas wel op in Zagreb, maar heeft daar slechte herinneringen aan. Hij werd betrapt toen hij in zijn kleedkamer een lijntje coke snoof, maar ontkent de aantijging en zegt nooit meer in Kroatië te willen optreden.
Gelukkig werden we deze week getroost met het nieuws dat Kylie Minogue misschien deze kant opkomt. Ergens in mei 2008 zou Kylie ("de grootste popster na Madonna", volgens een Kroatische krant) moeten optreden in het voetbalstadion van Karlovac of all places, een afgelegen stadje ter grootte van Zeist. Wie weet.

Een land vol veteranen

In oudere Servo-Kroatische woordenboeken kom je het woord "branitelj" niet tegen, terwijl Kroatië er een half miljoen van heeft. Branitelj betekent letterlijk "verdediger" maar hier te lande worden er alle veteranen uit de Vaderlandse oorlog mee bedoeld. Achter dat woord schuilt een politiek statement: wij werden aangevallen (door de Serviërs) en hebben ons slechts verdedigd. Over de vraag wie die "wij" zijn, wordt de laatste tijd heftig gediscussieerd. De lijst met veteranen is namelijk geheim, maar het gerucht gaat dat er ruim 480.000 man op staan, die op de een of andere manier financieel gesteund worden. Dat is voor een land van nog geen 4,5 miljoen mensen een gigantisch groot aantal. Sommige echte branitelji geloven daarom dat het wemelt van de nepveteranen. Een aangeslagen boer en veteraan in Slavonië klaagde op televisie over de paar rotcenten die hij ontvangt. "Een half miljoen veteranen", briesde hij, "waar waren al die lui toen er gevochten werd? Het Rode Leger, dat had er een half miljoen!" Hij wil, net als vele strijdmakkers, dat de lijst openbaar wordt zodat het kaf van het koren kan worden gescheiden.
Een van de echte veteranen is Branimir Glavas, een hoge officier in het Kroatische leger tijdens de burgeroorlog die nadien uitgegroeide tot een bekend politicus. Vreemd genoeg krijgt hij in de Westerse media nauwelijks aandacht. Bij de verkiezingen van vorige week won zijn partij drie zetels, wat veel is voor iemand die als verdachte van oorlogsmisdaden al meer dan een jaar in de gevangenis zit. Hij zou onder andere Servische burgers hebben gedwongen batterijzuur te drinken en met afgeplakte monden in een rivier hebben gegooid. Glavaš beweert dat de huidige parlementsvoorzitter Šeks overal van wist en overal bij was, dus deze zaak kan nog een lang staartje krijgen.

Mooie Brena in Belgrado

Mocht Joegoslavië nog op een bepaalde manier bestaan, dan is het waarschijnlijk muzikaal. Hoe het met de populariteit van Kroatische bands in Servië staat weet ik niet, maar omgekeerd zit het goed. De Partibrejkers en Darkwood Dub, beide bands uit Belgrado, treden regelmatig op in Zagreb en onlangs was zelfs Električni orgazam te gast. Ik ben benieuwd of die ook "Igra rokenrol cela Jugoslavija" (Heel Joegoslavië speelt rock 'n roll) lieten horen, een van hun grootste hits. Op YouTube is gelukkig een Kroatische versie te vinden: Igra rock 'n' roll cijela Jugoslavija.

Een ander ex-Joegoslavisch fenomeen, Lepa Brena ofwel Mooie Brena, doet misschien mee aan het volgende Eurovisie Songfestival in Belgrado. De Bosnische televisie zou haar hebben gevraagd Bosnië te vertegenwoordigen. Lepa Brena moet er nog over nadenken maar ze vindt het "in elk geval een grote eer dat ik gekozen ben".