Uit de as

Gisteren beluisterde ik de columns die Arnon Grunberg over een door bruinkool getekend Belgrado schreef. Ik blijk niet de enige die vindt dat Grunberg wel erg negatief doet over Belgrado. Wie niet kan ontsnappen uit die stad heeft vreselijke pech en wie er vrijwillig blijft is niet goed bij zijn hoofd - daar komt Grunbergs oordeel op neer. Hij weet zelf niet precies hoe hij in Belgrado terecht is gekomen, want - daar zijn hij en het mannetje van de radio het roerend over eens - het is toch eigenlijk onmogelijk dat een normaal mens uit vrije wil naar Servië gaat. Helaas moet ik zeggen dat tot voor kort Serviërs niet echt veel moeite deden om toeristen te lokken en het beeld van hun land bij te kleuren. Ik weet niet of hij er nog werkt, maar de jongen in het VVV-kantoortje bij het treinstation in Belgrado vond het teveel moeite ons aan te kijken en schoof me zonder een woord te zeggen een folder toe. En de mensen die je wel vriendelijk te woord staan, spreken elkaar vaak tegen, zodat je voor dichte deuren staat, musea blijken te zijn opgeven of juist nog blijken te bestaan zonder dat de VVV dat weet.
En hoe presenteer je Servië in het buitenland? Aan de Amsterdamse Jan Luijkenstraat, op een steenworp afstand van het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum, staat een kaal bakstenen gebouwtje met de letters JAT erop. Je moet maar net weten dat die afkorting staat voor Jugoslovenski Aerotranport en dat in hetzelfde pand de National Tourist Organization of Serbia is gevestigd (wat nergens uit blijkt). Hang een paar mooie posters op aan de buitenmuur en je hebt een schitterende gelegenheid om al die museumgangers iets van Servië te laten zien. Reisgidsen over Servië waren er tot voor kort niet, maar inmiddels heeft Bradt er een. Van eigen bodem is er Serbia in Your Hands, een prachtig geïllustreerde reisgids die in nuchtere en soms weldadig ironische stijl is geschreven. Want wanneer lees je nou op de linkerpagina in alle eerlijkheid dat "both local and intercity train are mostly dirty, crowded and can be desparetely late" terwijl op de rechterpagina een advertentie prijkt van Serbian Railways die "memorable journeys" beloven.